juli 2022 • Voetbalnieuws

Hoe is sportwedden eigenlijk ontstaan in Nederland?

Sinds de legalisatie van het digitaal gokken hebben we ongelooflijk veel reclames langs zien komen. Hoewel het plaatsen van weddenschappen helemaal niet nieuw is, waren de reclames voor veel mensen wel reden om toch eens te gaan kijken in het online casino of bij een bookmaker die sportweddenschappen aanbiedt. Sportwedden is overigens allerminst nieuw voor Nederlanders; al sinds mensenheugenis wordt er geld ingezet op de uitkomst van wedstrijden. De eerste keer dat dit georganiseerd en grootschalig opgezet werd, is echter veel recenter dan de meeste mensen denken.

Hoe zit dit precies en hoe is sportwedden zo normaal geworden in ons nuchtere Nederland?

De TOTO als het beginpunt van sportweddenschappen

Op veel plekken ter wereld begon het georganiseerd gokken op wedstrijden bij wedkantoren ofwel bookmakers. Bekend uit de films waarin de Amerikaanse bookmaker in een rokerige achterkamer met een typmachine, grote calculator en dikke boeken aan het rekenen is, terwijl de gemiddelde werkende Amerikaan binnenwipt om achteloos honderden dollars op de counter te gooien en het paard te noemen dat de strijd gaat winnen volgens hem, in de hoop op de enorme winsten die mogelijk zijn.

In Nederland hebben we ook zulke kantoren gezien, plus de mogelijkheid om inzetten te plaatsen ‘langs de lijn’ op verschillende plekken. Maar echt groot en georganiseerd werd het pas toen de TOTO opgericht werd. Grappig feit; het was absoluut niet de bedoeling dat het zo bekend zou worden en het was allerminst de bedoeling dat heel Nederland mee zou gaan spelen.

De voetbaltoto (afkorting van totalisator, wat het systeem is waarmee de uitbetalingen berekend worden bij sportweddenschappen) werd opgericht in 1956 door de Nederlandse voetbalbond (KNVB). Op dit moment was gokken op wedstrijden nog niet bij wet toegestaan in Nederland. Het idee was dat uitsluitend KNVB-leden mee mochten spelen en dat het kleinschalig zou blijven, als een manier om het wat spannender te maken. Dat lukte niet. Binnen korte tijd ging het om bijzonder grote bedragen en toonden steeds meer mensen (ook buiten de bond om) interesse voor de weddenschappen.

De Nederlandse politiek moest ingrijpen en de minister besloot al snel dat het hele zaakje verboden moest worden. Daarvoor was het echter al te laat en in 1960 werd de Loterijwet in Nederland aangepast, om zo sportweddenschappen de legale basis te geven die het nodig had. De TOTO bleef overigens niet bij de KNVB; het werd onderdeel van de Stichting De Nationale Sporttotalisator. De KNVB ontving echter wel jaarlijks een fors bedrag uit de inkomsten.

De TOTO bleef de grootste aanbieder tot de jaren ’80, waarin de Lotto in het leven geroepen werd en een flink deel van de aandacht opeiste.

De sprong naar het online sportwedden

Als we heel eerlijk zijn, is de stap van het offline naar online sportwedden in Nederland niet zo groot geweest. De lokale sigarenboer, de plek waar de TOTO-inzetten geplaatst werden, was toch al op zijn retour. Met de komst van het internet was het plaatsen van online weddenschappen aanzienlijk makkelijker, al duurde het in Nederland tot 2021 voordat de markt opengezet werd voor aanbieders buiten de TOTO en Lotto om. Pas op dat moment werd het aanbod veel ruimer en kon er ook gespeeld worden bij Unibet Nederland en andere online bookmakers.

Hoe gewoon is sportwedden in Nederland?

Sportwedden is bijzonder gewoon in Nederland. Dat kan ook niet anders, aangezien we al een flinke geschiedenis hadden met de strookjes die ingevuld konden worden bij de sigarenboer of kiosk op de hoek. De stap naar het online sportwedden was klein; de strookjes bleven grotendeels hetzelfde en ook de competities veranderden niet. Nederlanders zetten graag een paar euro in op hun favoriete team of het Nederlands elftal wanneer grotere wedstrijden gespeeld worden. Nu de Kansspelautoriteit ervoor gekozen heeft bepaalde aanbieders te voorzien van een licentie voor de Nederlandse markt, is het aanbod aan mogelijkheden aanzienlijk groter geworden. De vraag is echter of de Nederlanders massaal kijken naar de extra opties inclusief virtuele wedstrijden, of gewoon die standaard € 5 in te zetten op hun eigen cluppie op zondagmiddag vlak voor de aftrap, om daarna met de benen op tafel de wedstrijd te volgen met net dat beetje extra spanning omdat we zelf ‘ook meespelen’.